بخاطر جاذبه هاى كشور تركيه و شرايط خاص آن كشور، مثلا وجود بازار كار، شهروندهاى كشورهاى مختلف كه در صدر آن ها ايران ،عراق ،افغانستان و حتى روسيه و چند كشور ديگر هستند، اقدام به مهاجرت به تركيه و اخذ شهروندى ترکیه مى كنند. ولى اخذ شهروندى تركيه به اين راحتى نيست.
يكى از راه هایی كه باعث مى شود كشور تركيه مجوز شهروندى به اتباع ديگر كشورها اعطا نمايد، مسئله سرمايه گذارى در بخش مسكن است. خريد خانه در تركيه بين سالهاى ٢٠١٦الى ٢٠٢٠روند صعودى داشته است. اين رونق چشمگير در بازار مسكن تركيه مرهون خريد خانه توسط خارجيان است.
افزایش خرید ملک در ترکیه توسط ایرانیان در سه ماه اخیر
اتباع ايرانى به خاطر استقبال از خريد خانه در صدر اخذ كنندگان شهروندى تركيه قرار گرفته اند. كه قبلا مقام نخست اين كار از آن شهروندان عراقى بوده است. بعد از اعلام شروع كرونا در ايران، كشور تركيه بلافاصله مرزهايش را با ايران بست. ولى اين كار نه تنها باعث نشد كه ايرانيان علاقه خود به خريد خانه و شهروندى تركيه از دست بدهند، بلكه رغبت بيشترى براى شهروندى از خود نشان دادند.
خرید ملک و شهروندی ترکیه
مركز آمار تركيه اعلام كرد كه ايرانيان در ماه فوريه پارسال ٧٢١واحد مسكن خريدارى کرده اند. و براى اولين بار ايرانيان ركورد زده اند. ماه مارس ٤٦٥مورد خانه و در ماه گذشته ١٧٥مورد خريد خانه توسط ايرانيان خریداری شده است. برخلاف جريان نزولى خريد ملک در تركيه به خاطر قرنطينه و كرونا، ايرانيان در اين سه ماه نيز در خريد خانه از همه خارجى ها پيشى گرفته اند. سهم ايرانى ها در خريد مسكن بين اتباع خارجى در ماه فوريه ١٧٪ماه ماس١٥٪و ماه اوريل ٢٠٪بوده است .
ايرانيان از ٢٠١٧به بعد خريد خانه را در تركيه افزايش داده اند. كه در سال ٢٠١٨اين رقم به ٣٩٧٥واحد و در سال گذشته ميلادى به ٥٤٢٣واحد افزايش يافته است. ضمنا در چهار ماه آغازين سال جارى ميلادى اين رقم به ٢٠٢١واحد افزايش یافته است. كه با توجه به بسته شدن مرزها و شيوع كرونا اين رقم نسبت به زمان مشابه پارسال افزايشى ٥٨٪داشته است.
وضعيت ارز،مسكن و تورم در ترکیه
با اينكه از ٢٠١٧به بعد، ارزش پول تركيه در برابر دلار آمريكا نصف شد، و تورم اقتصادى در تركيه به حدود ١٤٪رسيد. كه در مقايسه با ايران كه پول ايران در برابر دلار افت ارزشى برابر ٧٧٪داشت. و متوسط تورم سالانه در ايران ٢برابر تركيه بود. و همچنين رشد نرخ مسكن در ايران خيلى بيشتر از تركيه بود.
يعنى اگر بخراهيم كلا وضعيت موجود را ارزيابى كنيم، ارزش دلارى مسكن در سود خريد مسكن در اين دو كشور در سه سال گذشته چندان فرقى نداشته. پس بايد نتيجه بگيريم كه علت خريد بيشتر خانه در تركيه توسط ايرانى ها بايد علتى ماوراى سودمالى و اقتصادى داشته باشد .
سود خرید خانه در ترکیه
تغییر قانون شهروندی ترکیه
از سال 2017 به بعد ٧هزار خارجى از هر كشور جهان به خاطر خريد خانه در تركيه موفق به اخذ شهروندى شده اند. كه مجموعا در اين چند سال گذشته ١٤٧٥ايرانى ٨٤٢عراقى ٨١٢افغانى حق شهروندى به خاطر خريد مسكن در ترکیه دريافت كرده اند. تركيه در سپتامبر ٢٠١٨شروط واگذارى حق شهروندى به دلیل سرمايه گذارى در بازار املاک كشور را آسانتر كرد. ٢٥٠هزار دلار سرمايه گذارى براى دريافت حق شهروندى و پاسپورت ترکیه تعيين كرد.
اين رقم يك چهارم رقم تعيين شده سال هاى قبل بود. و طبيعيست كه بعد از اين اتفاق و خروج آمريكا از برجام، خريد خانه توسط خارجيان شدت بيشترى يافت. در ميان خريداران عمده اتباع خارجى در بخش مسكن اتباع آلمان ،روسيه و عربستان نيز ديده مى شود.
طى سال گذشته بيش از يك ميليون واحد مسكن در تركيه فروخته شده كه ٨٠٪ آن مربوط به استانبول و آنكارا بوده. اين رقم در مقايسه با تهران خيلى خيلى بيشتر بوده .در تهران در همين زمان ٥هزار تا ١٥هزار واحد فروخته شده است. شهروندان خارجى كه ٢٥٠هزار يورو در ايران سرمايه گذارى كنند، براى خريد مسكن مجوز اقامت٥ساله در ایران دريافت مى كنند. كه با اين وضعيت هيج آمارى در ايران درباره ى خريد خانه توسط خارجيان به ثبت نرسيده است .
تجارت ايران و تركيه
آمار هاى رسمى تركيه نشان مى دهد واردات تركيه از ايران در نخستين ماه هاى سال ٢٠٢٠نسبت به زمان يكسال در سال ٢٠١٩شش برابر كمتر بوده است. در ماه مارس تركيه وارداتى معادل ٣٣ميليون دلار از ايران داشته كه باز نسبت به زمان مشابه پارسال ١٩برابر افت دارد. صادرات كشور تركيه به ايران نيز در ماه هاى آغازين ٢٠٢٠نسبت به پارسال نصف شده است. بخاطر تحريم هاى آمريكا خريد نفت تركيه از ايران نيز از نيمه دوم سال ٢٠١٩متوقف شده است.
